Dzień Wszystkich Świętych to czas zadumy, w którym wspominamy zmarłych. W tym dniu ludzie gromadzą się na cmentarzu i odwiedzają groby bliskich. Święto to jest obchodzone zarówno w Hiszpanii jak i w krajach Ameryki Łacińskiej. Niewątpiwie, krajem, w którym Dzień Wszystkich Świętych ma szczególnych charakter jest Meksyk.
Święto Todos los Santos (Wszystkich Świętych) zwane też Día de los Muertos – (Dzień Zmarłych) to w Meksyku najważniejsze wydarzenie roku zwłaszcza na wiejskich obszarach. Nawet Boże Narodzenie i Wielkanoc nie są obchodzone tak uroczyście. Hucznością dorównują im jedynie niektóre uroczystości ku czci lokalnych świętych.
Día de los M
uertos to czas radosnego zjednoczenia wszystkich członków rodziny, także tych, którzy już odeszli. Według meksykańskich wierzeń wtedy właśnie przybywają oni do świata żywych na wspólną ucztę. Zmarli są w tej kulturze szczególnie ważni, gdyż podobnie do świętych pośredniczą między żyjącymi a Bogiem. Tradycje Todos los Santos sięgają czasów prekolumbijskich, choć i wśród chrześcijańskich obrzędów XVI-wiecznych Hiszpanów było obdarowywanie zmarłych i ucztowanie ku ich czci. Meksykańskie święto różni się od polskiego przede wszystkim nastrojem – to czas radosnej fiesty.
W całym Meksyku Wszystkich Świętych obchodzi się między wieczorami 31 października i 2 listopada. Długość obchodów różni się w zależności od części kraju, zwykle kończą się one 9 listopada. W poszczególne dni wspomina się konkretnych zmarłych, członków rodziny – 1 i 2 listopada. Duchom ofiarowuje się kwiaty, specjalnie przygotowany poczęstunek i różne podarki. Przygotowania do świąt powinny się skończyć 28 października. Tradycyjnie głowa rodziny piecze hojaldra (chleb zmarłych), który kształtem przypomina stos kości.
Najistotniejszy jest jednak stół z ofiarami dla duchów, tzw. ofrenda. Stawiana jest zwykle przy domowym ołtarzu i przykrywana białym lub ozdobnym obrusem. Nad nią tworzy się łuk spleciony z trzciny lub liści palmowych. Powyżej jako symbol nieba zawiesza się białe sukno i papierowe wycinanki z ozdobnymi wzorami lub wizerunkami świętych, aniołów czy Matki Boskiej. W centralnym punkcie ustawia się fotografie zmarłych, figurki świętych, Matki Boskiej lub Chrystusa oraz świece. Przed stołem zaś – matę z liści palmowych z kadzidłami.
Niezbędne na każdej ofrendzie są pomarańczowe kwiaty campasuchil (kwiaty zmarłych). Według wierzeń ich kolor i zapach prowadzą dusze zmarłych na ucztę. Podobną rolę odgrywają płatki nagietka, z których usypuje się ścieżkę od drzwi do stołu z ofiarami, a czasem nawet z domu do drogi biegnącej na cmentarz, by prowadziły zmarłych na ucztę i z powrotem. Wszystko to, by dusze nie zgubiły drogi i nie niepokoiły żywych.
Według wierzeń do świata żywych najpierw przybywają dusze dzieci. Często już 30 lub 31 października wystawia się dla nich łakocie, chleb, wodę, owoce i mleko. Ucztę dla zmarłych dorosłych rodzina szykuje na 1 listopada. Na stole pojawiają się: hojaldra, figurki z cukru, owoce, w tym kandyzowana dynia, kurczaki lub indyki w czekoladowym sosie, tamales (nadziewane ciasto kukurydziane), enchiladas (tortille z sosem chili), chalupas (tortille smażone z mięsem lub serem), kawa, alkohol, a także różne podarki dla zmarłych. Zmarli ucztują, nie tyle rzeczywiście jedząc, co raczej wchłaniając esencję potraw. Potem do biesiady przystępuje reszta rodziny. Istotnym elementem jest też dzielenie się częścią ofrendy także z dalszą rodziną, przyjaciółmi i sąsiadami.
Część ofrendas zanosi się też na cmentarz w uroczystej procesji, w której uczestniczy cała lokalna społeczność. Ważne w czasie Dias de Muertos jest bowiem odnawianie i przystrajanie grobów kwiatami campasuchil. W zależności od regionu odbywa się to w radosnym zgiełku, przy muzyce i śpiewach, a nawet tańcach, lub w ciszy i skupieniu, w formie nocnego czuwania.
W większych miastach raczej nie buduje się ołtarzy dla zmarłych. Jeśli już to liczy się głównie z
abawa i inwencja konstruktorów, stąd często zamiast tradycyjnych elementów widuje się szkielety i czaszki. Także pokarmów szykowanych dla zmarłych jest dużo mniej, zwykle jest to jedynie hojaldra. Najczęściej jednak po prostu przy stole, przy którym zasiada cała rodzina, szykuje się dla duchów nakrycia, zostawiając przy nich ulubione przedmioty, podarki lub ubrania, w których zmarli. Dias de Muertos są tu przede wszystkim okazją do zabawy. Organizowane się zabawy kostiumowe, których uczestnicy przebierają się w makabryczne, groteskowe stroje. Wystawy sklepów, a zwłaszcza piekarni, dekoruje się figurkami tańczących kościotrupów.
[fb_button]
0 komentarzy